VBBM/ NetwerkGrondig Mestdemo

Deze dag tonen wij diverse systemen om bovengronds mest aan te wenden.

6 juni 2025, 13.00-15.30 uur

Op het bedrijf van Conny en Jan Graveland-Van Zandwijk

Hogebrug 29, 3421 TE Oudewater.

Vereniging tot behoud van boer en milieu

Vrijstellingsregeling bovengronds aanwenden 

Kampereiland, 20 maart

Als Vereniging voor Behoud Boer en Milieu (hierna VBBM) zijn we blij met de ontwikkeling om bovengronds aanwenden van (drijf)mest juridisch te borgen vanuit wetgeving. Onze leden willen werken met de natuur en haar wetten en wanneer deze niet in strijd zijn met de wetgeving van de overheden dan geeft dat rust en vertrouwen om als rentmeesters  op de juiste manier de bodem en het milieu te dienen.

Als VBBM zijn wij al meer dan 35 jaar actief aan het zoeken naar de juiste manier om de bodem te verzorgen, zodat zij een gezond gewas produceert dat resulteert in gezond vee, dat op haar beurt gezond voedsel oplevert en daarnaast gezonde mest. Wanneer de gezonde mest  op het juiste moment bovengronds aangewend wordt, resulteert dat  in een gezondere bodem en gaat de kringloopspiraal weer omhoog. Dit resulteert  in een gezond bedrijfsresultaat en een gezonde bedrijfsontwikkeling.  Onze leden laten dit zien in de praktijk.

Hier volgen een aantal redenen waarom bovengronds aanwenden van (drijf)mest voor onze bedrijven in praktijk zo belangrijk zijn:

-Bovengronds aangewende mest  geeft een betere verdeling (letterlijk: elk grassprietje een beetje). -Bovengronds aangewende mest komt voldoende in contact met zuurstof, waardoor er een gezonde afbraak/ omzetting kan plaatsvinden.

-Bovengronds aangewende mest komt in aanraking met UV-licht, die mogelijk schadelijke bacteriën en organismen kan reduceren.

-Bovengronds aangewende mest geeft na langdurige afgifte van mineralen ook een snelle bladbemesting.

-Bovengronds aangewende mest doet een beroep op/ stimuleert het gezonde bodemleven, die van boven naar onder werken (diverse insecten, wormen, bacteriën, schimmels, enz.).

-Bovengronds aangewende mest stimuleert met het gezonde bodemleven weer grotere organismen (diverse (weide)vogels, muizen, mollen, hazen, kleine en grote roofdieren), die hun bijdrage leveren aan de kringloop.

-Bovengronds aangewende mest draagt met haar grote diversiteit aan leven,  bij aan een bodem die beter water en lucht kan infiltreren en kan daarmee meer water/ mineralen vasthouden. Dit resulteert in een betere vruchtbaarheid.

-Bovengronds aanwenden van mest vraagt minder vermogen (brandstof) om uit te rijden.  -Bovengronds aanwenden van mest gebeurt met lichtere machines, waardoor de bodem minder verdicht wordt.

-Bovengronds aanwenden wordt gedaan met kleinere giften die de bodem niet overvoedt voor hogere benutting 

De vraag kan gesteld worden, als het bovengronds aanwenden zo positief uitwerkt, waarom het dan jaren geleden met de wet verboden is geworden. Het antwoord ligt in een ontwikkeling die heeft plaatsgevonden in de landbouw. Die ontwikkeling resulteerde in hogere stikstof emissies in de mest,  die, wanneer in hoge mate aanwezig, belastend werken op het milieu.  

Deze emissies worden gevormd door een grote hoeveelheid input van (kunstmatige) eiwitten en energiebronnen. Daarnaast wordt er met een verkeerde bewaring (gebrek aan zuurstof/koolstof en gunstige micro-organismen) een rottingsproces in gang gebracht dat ook weer resulteert in hoge emissies. De leden die verbonden zijn aan onze vereniging werken anders en produceren daarmee een mest die geen hoge emissies bevatten.

Onze uitgangspunten liggen bij een lage input van eiwit. Hierdoor komt er minder (onverteerd) eiwit in de mest  en hoeven er minder (kunstmatige)energiebronnen gevoerd te worden. Hierdoor vindt er een natuurlijke rijping plaats in plaat van rotting. Waar het in praktijk mis lijkt te gaan, corrigeert de veehouder met (natuurlijke) toevoegingen als koolstof/ vitaminen/ mineralen en effectieve micro-organismen om het proces de goede kant op te sturen.  De praktijk bij onze leden laat zien dat dit resulteert in een vermindering van (kunst)mestgebruik, bestrijdingsmiddelen, medicijnen en geïmporteerd voer. 

Jarenlang worden er door onze leden mestmonsters genomen, waarin de ontwikkeling van deze gedachtegang te zien is. Uit onderzoek naar onze mestmonsters (meer dan 1000 monsters)kunnen wij statistisch aantonen dat sinds de invoering van vrijstelling de totale hoeveelheid stikstof onder de forfaitaire waarden liggen (zie figuur 1.)  

Figuur 1. Totale hoeveelheid stikstof van de VBBM bedrijven ten opzichte van de forfaitaire norm.

Tot slot: De wetgeving is gebaseerd op hoge stikstofemissies. Bij onze leden zijn de emissies niet zo hoog: wat er niet in de mest zit, komt er ook niet uit. Als vereniging willen wij ons inzetten voor het innoveren, onderzoeken en verspreiden van kennis rondom emissiearme kringlooplandbouw. Graag helpen wij vanuit onze visie om de juiste wetgeving tot stand te brengen. Hierover kunt u contact met ons opnemen via contact@devbbm.nl . 

Hoogachtend,

Ben Jan Netjes

Voorzitter VBBM

Beste allen,

Spreker deze avond was Sytze Keuning van Bioclearearth.

Hij lichtte het onderzoek toe “Effecten van bemesting op het bodemleven en de stikstofkringloop”.

Het verslag van het onderzoek staat op de VBBM-app voor leden onder Boerenarchief> verantwoorden> lobby.

De bovenste foto het moment dat uit het onderzoek bleek dat ieder bedrijf een eigen vingerafdruk heeft, blz 10.

Als VBBM-ers weten wij dit natuurlijk, ieder bedrijf is uniek en ontwikkelt zijn eigen unieke functionele biodiversiteit (zie opiniestuk VBBM-app: Boerenarchief>management), de bevindingen uit het onderzoek komen overeen met de ervaring van VBBM-leden.

OP blz 19, 20, 21 van het verslag staan de conclusies uit het onderzoek. De sturende factoren op het bodemmicrobioom zijn: de N-gift, mestsoort, zodebemesting of bovengronds, beweiding, kunstmest, verdunnen met water, seizoen.

Maar lees ook de aanbevelingen op blz 22 en 23, waaronder:

Bovengronds bemesten komt uit het onderzoek naar voren als een interessant handelingsperspectief met twee belangrijke voordelen voor BOER EN MILIEU:

• De microbiologie van de bodem is gezonder, dit draagt bij aan de gewasgezondheid, – opbrengst en droogtebestendigheid van het perceel
• Er zijn meer micro-organismen die stikstof gratis kunnen vastleggen. Dit biest de potentie te besparen op kunstmest. Door te besparen op kunstmest wordt het risico op uitspoeling van N naar het milieu verminderd en tegelijkertijd de kosten verlaagd.

Van huis is Sytze Keuning scheikundige, dochter Eline, die het onderzoek heeft uitgevoerd, is microbiologe.

Er is een indeling in de wetenschap met oplopende voorspelbaarheid en betrouwbaarheid.

Onderaan staat de biologie, hier gaat het over (levens-)processen.

Dan komt de scheikunde, er komt abstractie, men heeft formules ipv processen.

In de natuurkunde komen ze heel ver, veel wiskunde en vergelijkingen.

Maar het allerbest en meest betrouwbaar is de wiskunde, het hoogste abstractieniveau en de berekeningen kloppen altijd.

Voor wie meer wil weten Addy Pros: https://youtu.be/SNiiLfB8s0s?si=NJCPPCz_R9SGOkXH

Het lastigst te vatten blijft de biologie en laat dat nou het veld zijn waar we het meest mee te maken hebben.

Als laatste: We hebben een aantal papieren exemplaren van het verslag onderzoek, wie er één zou willen ontvangen laat het maar weten, zolang de voorraad strekt, contact@devbbm.nl

Beste VBBM Leden en belangstellenden,   Zoals wij in de nieuwsbrief van 19 december jl. vermeldden, konden wij dit jaar bovengronds mest aanwenden op een gedoogconstructie. Wij gingen er van uit dat deze ook voor 2025 zou gelden, maar hiervoor was er nog geen bevestiging vanuit het ministerie.   Diana Saaman van NetwerkGrondig heeft haar contacten in Den Haag en eind verleden week kwam de kamerbrief met de bevestiging dat bovengronds mest aanwenden ook volgend jaar weer mogelijk is.   Aankomend jaar gaat de VBBM samen met NetwerkGrondig (en andere dragende organisaties) verder aan de slag om de mogelijkheid tot bovengronds mest aanwenden een meer permanent karkater te geven.   Leden van onze vereniging weten dat bovengronds mest aanwenden het beste is voor de bodem. Graag dragen wij bij aan meer bewustzijn hiervan bij anderen, ook delen wij graag onze ervaringen en informatie hierover.   Het wachten is op meer onderzoek dat de ervaringen van melkveehouders onderbouwt.   Wij willen de Minister en ambtenaren LVVN danken voor haar/hun inspanningen.   Wij wensen eenieder een goede kerst en een inspirerend nieuwjaar.   Bestuur VBBM.